Zmiany w CIT

Corporate Income Tax, w skrócie CIT jest podatkiem od dochodów spółek (przedsiębiorstw), rodzajem podatku bezpośredniego, który obciąża dochody uzyskiwane przez osoby prawne. W Polsce funkcjonuje od 1989 r. Jednak nasze, krajowe regulacje prawne związane z podatkami zmieniają się tak często, że trzeba wciąż śledzić Dzienniki Ustaw, stronę Ministerstwa Finansów lub branżowe pisma związane z księgowością, by coś nie umknęło naszej uwadze. Dzisiaj o zmianach w CIT, jakie zaczęły obowiązywać od 2018 roku.

źródło: Pixabay

Podatnicy

Przyjmuje się, że podatnikami tego podatku są wszelkie osoby prawne, niezależne od faktu w jaki sposób nabyły swoją osobowość. Podatnikami są też spółki kapitałowe w organizacji i komandytowo-akcyjne. Podatkiem CIT mogą być objęte także jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej (na przykład spółki partnerskie, czy komandytowe), ale z wyjątkiem tzw. spółek nie mających zdolności prawnej. Odrębną, specjalną kategorią podatników związanych z CIT-em są tzw. podatkowe grupy kapitałowe, czyli związki co najmniej 2 spółek handlowych, takich, które posiadają osobowość prawną i są ze sobą połączone interesami kapitałowymi. Jednak, aby móc objąć grupy kapitałowe podatkiem CIT, to muszą być spełnione ściśle określone warunki. Są nimi:

• grupę kapitałową mogą tworzyć tylko spółki z tzw. ograniczoną odpowiedzialnością albo spółki akcyjne,
• w spółkach tworzących grupę kapitałową nie występują zaległości we wpłatach podatków stanowiących dochód do budżetu państwa,
• jednostki tworzące grupę kapitałową muszą sporządzić akt notarialny dot. utworzenia podatkowej grupy kapitałowej. Akt ten jest ważny na okres co najmniej 3 lat podatkowych i należy go zarejestrować w urzędzie skarbowym,
• spółki, które utworzyły grupę kapitałową nie mogą korzystać ze zwolnień od podatku dochodowego VAT na podstawie odrębnych przepisów, zakazuje się im też stosowania praktyk przerzucania dochodu na innych podatników nie wchodzących w skład podatkowej grupy kapitałowej,
• zakłada się, że podatkowa grupa kapitałowa powinna osiągać minimum 3% dochód w relacji do przychodów podatkowych. Zgodnie z zapisami stosownych ustaw i rozporządzeń podmiotami zwolnionymi z tego podatku są na przykład: Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski, jednostki budżetowe, przedsiębiorstwa międzynarodowe, fundusze celowe utworzone na podstawie odrębnych ustaw, jednostki gospodarcze utworzone przez organy administracji państwowej wspólnie z innymi państwami, gminy w zakresie dochodów własnych, ZUS, fundusze emerytalne i inwestycyjne, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wraz z jego wojewódzkimi oddziałami, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz organizacje religijne.

źródło: Pixabay

Co jest przedmiotem opodatkowania?

Zawsze przedmiotem opodatkowania w podatku dochodowym od osób prawnych jest dochód. Czasami jednak może być to przychód (przy przychodach osiąganych na terytorium RP przez podatników mających swoje siedziby poza granicami naszego kraju). Przypomnijmy, że dochód to nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania w roku podatkowym, zaś przychodem są wszystkie otrzymane przez podatnika pieniądze, świadczenia, umorzone zobowiązania, itp. – nawet jeśli nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane!

źródło: Freepik

Tendencje związane z podatkiem dochodowym na świecie

Na świecie od jakiegoś czasu obserwowana jest tendencja związana z przesunięciem punktu ciężkości w realizacji fiskalnej z podatków bezpośrednich CIT i PIT na podatki pośrednie VAT i opłaty za akcyzy. W niektórych regionach świata dokonuje się obniżeń normalnych stawek CIT w połączeniu z poszerzeniem tzw. bazy podatkowej, a jednocześnie ze zwiększeniem podstawy opodatkowania. Dzięki obniżeniu tego podatku dla zagranicznych inwestorów można osiągnąć ożywienie gospodarcze. CIT stał się więc narzędziem polityki gospodarczej. Ekonomiści twierdzą, że podatek CIT ma możliwość generowania tzw. „zbędnej straty społecznej”. Czasami podatek ten jest przerzucany na pracowników poprzez systemowe obniżenie płac lub na konsumentów przez wzrost cen i redukcję inwestycji. Badania na ten temat prowadzą think tank AEI oraz Congressional Budget Office. Każdorazowa zmiana w ustawie czy towarzyszące jej rozporządzenia skutkuje koniecznością doszkolenia się przez osoby zajmujące się na co dzień podatkami. W sytuacjach jakiejkolwiek niepewności zawsze warto skorzystać z usług specjalistów w branży.

źródło:Pixabay

Po co zmiany CIT?

Celem zmian prawnych, które wchodzą w 2018r. jest polityka związana z uszczelnianiem systemu podatkowego w zakresie podatku VAT oraz odbudowa dochodów budżetowych z tytułu podatków dochodowych – zwłaszcza CIT. Głównym celem Ministerstwa Finansów jest zwiększenie ściągalności tych podatków. W jaki sposób się to ma dokonać? Założono, że uszczelnienie poboru podatku CIT odbędzie się w taki sposób, aby zapewnić powiązanie wysokości płaconego przez duże firmy (także międzynarodowe) podatku z faktycznym miejscem uzyskiwania przez nie dochodu. Wprowadzenie zmian w zakresie CIT ma też ograniczyć podatnikom uprawnienia w zakresie modyfikacji wysokości prowadzenia działalności gospodarczej. Dlaczego jest to ważne? Ponieważ uprawnienie to realnie przekłada się na znaczące obniżenie podstawy opodatkowania i tym samym zmiany w CIT mają wzmocnić mechanizmy przeciwdziałające unikaniu opodatkowania. Ekonomiści wypowiadają się na temat zmian w CIT zarówno pozytywnie, jak i negatywnie. Niektórzy twierdzą, że zakres proponowanych zmian świadczy o determinacji rządu, by do kasy państwa trafiło jak najwięcej pieniędzy. Inni twierdzą wręcz, że prawdziwym zamiarem fiskusa jest podwyższenie opodatkowania firm, a nie uszczelnienie systemu podatkowego.

źródło: Freepik

Jakie nowości w związku z CIT w 2018 roku?

1 stycznia 2018 roku weszło w życie wiele zmian do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Co się zmieniło? Jakie będą konsekwencje wprowadzonych uregulowań? Najważniejszych zapisów dokonano do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Dokumentu można szukać w Dzienniku Ustaw poz. 2175 – zmiany z dnia 27 października minionego roku.

Najważniejsze zmiany to:

1. Rozdzielenie dochodów uzyskiwanych w postaci zysków kapitałowych od pozostałych dochodów podatnika (art.7 i 7b ustawy CIT) oraz wyodrębnienie dochodów w postaci zysków kapitałowych. Zmiana ta wprowadza konieczność oddzielnego obliczania wysokości dochodów z tych dwóch źródeł. Jednocześnie nie będzie można kompensować strat z kapitałów pieniężnych dochodami z innej działalności gospodarczej. Wyłączone z tego zapisu są banki i instytucje finansowe.
2. Uchylenie zwolnienia przewidzianego dawniej w art.17. ust.1 pkt. 4e ustawy CIT, co oznacza, że dochody z każdej działalności innej niż rolnicza zostaną opodatkowane bez względu na to, czy zostaną w przyszłości przeznaczone na działalność rolnicza czy nie.
3. Zmodyfikowanie przepisów regulujących funkcjonowanie podatkowych grup kapitałowych (art. 1a i art. 7a ustawy CIT). Na przykład: obniżono z 1 mln zł do 500 tys. zł. wymogu przeciętnej wysokości kapitału zakładowego, który musi być zabezpieczony przez spółki tworzące PGK. Mówi o tym wyraźnie art. 1a ust.2 pkt.1. a także obniżono z 95% do 75% wymóg minimalnej wysokości bezpośredniego udziału jaki spółka dominująca jest zobowiązana posiadać w kapitale spółek niezależnych. Wskazuje na to art. 1a ust. 2 pkt. 1 lit. B). Zadecydowano o obniżeniu z 3 do 2% wymóg minimalnego poziomu dochodowości PGK i o wyłączeniu możliwości rozszerzania PGK o inne spółki lub pomniejszania o którąkolwiek ze spółek tworzących PGK po tzw. rejestracji umowy PGK (ust. 6 uchwały). Ust. 10 i ust. 10a-10c określa konsekwencje utraty statusu PGK.
4. Zmieniono zasady opodatkowania jeśli spółki zechcą się podzielić. Zastosowano tzw. podział przez wydzielenie. Mówi o tym nowy zapis w art. 12 ust.1 pkt. 8b. oraz ust. 4 pkt 3e i ust. 4 pkt. 3f. Uchylono artykuły: 10 ust.1 pkt. 6, 10 ust.2 pkt 1.
5. Zmodyfikowano przepisy związane z tzw. niedostateczną kapitalizacją, unikaniem opodatkowania poprzez tworzenie kontrolowanych spółek zagranicznych w państwach stosujących preferencyjne warunki związane z opodatkowaniem. Zmieniono też tzw. „małą klauzulę” przeciwko unikaniu opodatkowania. Nowe zapisy to art. 12 ust. 13-16 oraz art. 12 ust. 4 pkt. 25 lit b.
6. Zdecydowano o wprowadzeniu możliwości podjęcia stosownych decyzji przez organy podatkowe w sprawach dot. cen transakcji, szczególnie cen, które odbiegają od przyjętej wartości rynkowej. Mówi o tym artykuł 14.
7. Art. 16 ust. 1 pkt. 15a ustawy o CIT mówi o wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów w sposób wyraźny kwot, które są wypłacane z tzw. „tytułu podziału” czyli rozliczenia finansowego jednostki.
8. Art. 16 ust. 1 pkt. 39 ustawy o CIT ogranicza możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, która została wcześniej zaliczona do przychodów należnych do kwoty uprzednio wykazanego przychodu.
9. Dokonano zapisu o limicie wysokości kosztów uzyskania przychodów związanych z umowami zawieranymi przez podatników na określone usługi niematerialne (art. 15e).
10. Ograniczono możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów nieściągniętych wierzytelności i wierzytelności umorzonych – do kwoty uprzednio wskazanego przychodu. Mówią o tym art. 16 ust. 1 pkt 25 lit.a oraz art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT). Dokonano także zmian związanych z ograniczeniem wysokości zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wybranych wartości niematerialnych, wydatków z tytułu korzystania z opłat i należności licencyjnych oraz prawnych. (Art. 16 ust. 1 pkt 64a i pkt 73). Jest to związane z tym, że uprzednio wartości te (niematerialne lub prawne) mogły być własnością podatnika i następnie zostały zbyte przez niego. Wówczas kosztem nie mogą być odpisy amortyzacyjne i należne opłaty licencyjne w części przekraczającej przychód uzyskany przez podatnika z ich zbycia.
11. Doprecyzowano pojęcie „nabycia”. Od teraz rozumie się pod nim wyłącznie nabycie od innego przedmiotu.
12. Zmieniono zasady opodatkowania funduszy inwestycyjnych (art. 6 i 17 ustawy o CIT).
13. Określono tzw. „minimalny podatek dochodowy” związany z podatnikami posiadającymi nieruchomości komercyjne handlowo-usługowe i budynki sklasyfikowane jako biurowe. Mówią o tym art. 24)
14. Zdecydowano o ograniczeniu możliwości odliczenia kosztów odsetkowych związanych z działaniami restrukturyzacyjnymi i przy pożytkach partycypacyjnych.
15. Zwiększono limit jednorazowej amortyzacji środków trwałych lub nabycie tych środków lub wartości do kosztów uzyskania przychodów z 3500 do 10.000 zł.
16. Zmieniono załącznik nr 1 do ustawy CIT pod nazwą „Wykaz rocznych stawek amortyzacyjnych”. Zmiana związana jest z klasyfikacją środków trwałych, które zostały określone w rozporządzeniu RM z dnia 3 października 2016 roku .
17. Zniesiono obowiązek wpłacania zaliczek na podatek dochodowy, ale tylko w przypadku, gdy kwota zaliczki nie przekracza 1 tys. zł. (art. 25 ust.18).

To nie wszystkie zmiany. Jest ich dużo, a ich zakres jest obszerny. Ważne, by we wdrożonych zmianach nie pogubić się i przysłowiowo “trzymać rękę na pulsie”. Każda wątpliwość, której doświadcza firma może być rozwiana przez biuro księgowe, które kompleksowo zajmuje się obsługą podmiotów działających na polskim rynku. Nowelizacja uchwały ma na celu częściowe wdrożenie unijnej dyrektywy ATAD. Jeżeli chodzi o funkcjonowanie ustawy od 25 lat nie dokonano w niej tak radykalnych zmian. Ekonomiści wskazują, że pomimo braku jasnej deklaracji ustawodawcy, to efektem zmian będzie znacząca podwyżka podatku CIT. Stawka podatku nie została podwyższona, nadal wynosi 19 i 15%, jednak na skutek wprowadzenia wielu zmian i obostrzeń faktycznie zmiana w CIT może odbić się podwyżką dla podmiotów gospodarczych.