Od 1 stycznia 2016 roku wchodzi w życie nowelizacja ustawy rodzinnej wprowadzająca wiele zmian dla osób zakładających lub posiadających już rodzinę z dziećmi. Projekt nowelizacji był rozpatrywany podczas 97. posiedzenia Sejmu, w ramach prezydenckiego projektu zmian w Kodeksie Pracy. Zarówno rodzice zatrudnieni na etacie, jak i rodzice bezrobotni otrzymają możliwość dodatkowego wynagrodzenia i pomocy w opiece nad swoim dzieckiem. Nie są to jednak wszystkie zmiany, które szykują się już od początku 2016 roku.

Największa zmiana – 1 tysiąc złotych netto dla rodziców bez prawa do urlopu

W poprzednich latach prawo do zasiłku macierzyńskiego, wynoszącego 52 tygodnie (rok kalendarzowy) mieli wyłącznie rodzice zatrudnieni na etacie oraz posiadający ubezpieczenie. Do tej grupy zaliczano również osoby niebędące pracownikami (przedsiębiorcy) oraz zatrudnione na umowę o zlecenie, jeśli były od niej odprowadzane składki na ubezpieczenie chorobowe.

Uprawnień do zasiłku nie posiadały osoby bezrobotne, studenci, rolnicy oraz osoby zatrudnione na podstawie umów cywilno-prawnych. Od 1 stycznia 2016 roku sytuacja ulega diametralnej zmianie na rzecz rodziców znajdujących się w trudnej sytuacji. Przez 52 tygodnie będzie im przysługiwała miesięcznie kwota wynosząca 1 tysiąc złotych netto, jeśli nie posiadają dochodów z innych źródeł. W przypadku, gdy jest to ciąża mnoga, okres wypłaty świadczenia wydłuży się do 65 tygodni w przypadku dwojaczków oraz do 67 tygodni w przypadku trojaczków i czworaczków. Jeśli kobieta urodzi pięcioro lub więcej dzieci będzie mogła korzystać z płatnego urlopu macierzyńskiego przez 71 tygodni.

Świadczenie będzie obowiązywało od dnia porodu. Przepisy przejściowe zakładają jednak, że świadczenie przysługuje wszystkim rodzicom dzieci urodzonych przed 1 stycznia 2016 roku, jeśli od dnia narodzin nie minęły jeszcze 52 tygodnie. Przykładowo dzieci urodzone 1 listopada 2015 roku również będą mogły skorzystać ze świadczenia. W tym przypadku będzie ono wypłacane przez maksymalnie 10 miesięcy.

Przekroczenie progu dochodowego – rząd nadal dopłaca

Do tej pory rodzina, która przekroczyła próg dochodowy wynoszący 574 zł na osobę w rodzinie lub 664 zł na osobę w rodzinie z niepełnosprawnym dzieckiem, traciła prawo do zasiłków rodzinnych. Od nowego roku wypłata zasiłków będzie wyłącznie pomniejszona o kwotę przekraczającą próg dochodowy. Jeśli przykładowo rodzina przekroczy kryterium o 250 zł, a jest uprawniona do zasiłku i dodatków w wysokości 500 zł, otrzyma wciąż 250 zł. Ta nowa zasada nosi potoczną nazwę „złotówka za złotówkę”.

Inne zmiany wynikające z ustawy rodzinnej

Od nowego roku rodzice korzystający z urlopów rodzicielskich oraz wychowawczych będą mogli je wykorzystywać do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat. Wszyscy rodzice, którzy wrócą do pracy przed ukończeniem przez dziecko pierwszego roku życia, będą mogli nadal wykorzystać urlop rodzicielski do końca roku kalendarzowego, w którym skończy ono 6 lat.

Rodzice, którzy pomimo pojawienia się potomka nie będą rezygnowali z pracy (do 64 tygodnia), będą mieli prawo do łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą w niepełnym wymiarze (32 tygodnie).

Zmiany wprowadzają również możliwość wykorzystania dodatkowych 2 dni zwolnienia od pracy w wymiarze godzinowym przez wszystkich rodziców dzieci do lat 14.

Urlop ojcowski będzie można wykorzystać w dwóch częściach, do ukończenia przez dziecko 2 roku życia. Natomiast świeżo upieczona mama będzie mogła złożyć wniosek o udzielenie urlopu w większym wymiarze po urodzeniu dziecka z 14 do 21 dni po porodzie.

Na koniec warto dodać, że zmiany będą dotyczyły również rodziców, z których jedno pracuje na etacie, a drugie prowadzi własną działalność gospodarczą. W takim przypadku rodzice będą mogli wymieniać się opieką nad dzieckiem i przysługującymi im z tego tytułu zasiłkami lub urlopami.

Ustawa, która budzi wiele emocji

Projekty dotyczące zmian w zasiłkach i urlopach przysługujących rodzicom budzą wiele skrajnych emocji. Jednak każdy rodzic doskonale rozumie, że wychowanie dziecka wymaga wielu poświęceń i środków, które nie zawsze są łatwe do zdobycia. Dzięki zmianom w ustawie rodzinnej nie tylko osoby pracujące otrzymają wsparcie od państwa, ale również osoby bezrobotne, rolnicy czy studenci. Dodatkowe dni wolne od pracy, możliwość łączenia urlopów rodzicielskich i macierzyńskich, to duży krok w stronę poprawy warunków niezbędnych do wychowania dzieci.