Zatrudnienie pracownika wiąże się jednocześnie z obowiązkami pracodawcy wobec zatrudnianego. Wszystko będzie zależało od formy umowy zawartej pomiędzy pracodawcą a pracownikiem oraz od indywidualnych zobowiązań składkowych jak i podatkowych. Pamiętać również należy, że niektóre formy opodatkowania ograniczone są limitami dotyczącymi zatrudnienia.

Formalności dotyczące zatrudnienia

Obowiązki pracodawcy w kwestii zatrudnienia pracownika określają:

  • Kodeks pracy – definiuje przede wszystkim zagadnienia związane z wymiarem czasu pracy, wynagrodzeniem, urlopami. Reguluje kwestie dot. bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony zdrowia
  • Kodeks cywilny
  • Ustawa o podatku dochodowym
  • Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Rodzaje umów

Nawiązanie stosunku pracy może nastąpić poprzez zawarcie następujących umów:

O pracę:

  • na czas nie określony,
  • na czas określony,
  • na okres próbny,

Cywilnoprawnych:

  • umowa zlecenie,
  • umowa o dzieło.

Według kodeksu pracy przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania określonej pracy na rzecz pracodawcy w określonym miejscu i czasie, a pracodawca zobowiązuje się do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem.


Umowa o pracę została uregulowana w przepisach Kodeksu Pracy , a umowa zlecenia w przepisach Kodeksu Cywilnego. Umowy te różnią się między sobą zarówno sposobem rozliczania, zakresem odpowiedzialności zatrudnionego, obowiązkami po obu stronach umowy, możliwościami wynikającymi ze swobody zawierania i rozwiązywania umów.

Zgłoszenie pracownika do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

Zatrudnioną osobę należy zgłosić do ZUS w terminie do 7 dni od dnia powstania stosunku pracy wykorzystując w tym celu druk ZUS ZUA. Osoby dla których umowa zlecenie jest jedyną forma zatrudnienia co do zasady podlegają z tegoż tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom ZUS. Wyjątek stanowią zleceniobiorcy będący uczniami szkół ponadpodstawowych oraz studenci do ukończenia 26 roku, gdyż nie podlegają oni obowiązkowo ani ubezpieczeniom społecznym, ani ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Zgłoszenie pracownika obejmuje:

  • ubezpieczenia społeczne
  • ubezpieczenie zdrowotne
  • Fundusz Pracy
  • Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Podatek dochodowy od wynagrodzenia pracownika
Obowiązkiem pracodawcy jest rozliczanie i ewidencjonowanie wynagrodzeń oraz comiesięczne odprowadzanie podatku od tychże wynagrodzeń bez względu czy jest to umowa o pracę czy umowa cywilnoprawna.

Rozwiązanie stosunku pracy
Według kodeksu pracy rozwiązanie stosunku pracy może nastąpić :

  • za porozumieniem stron
  • przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia
  • przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia
  • z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta.
  • z upływem czasu, na który była zawarta

Obowiązkiem pracodawcy jest niezwłoczne wydanie pracownikowi świadectwa pracy. Zawierać ono powinno dane dotyczące okresu i rodzaju wykonywanej pracy, zajmowanych stanowisk, a także m.in. podstawa prawna wygaśnięcia stosunku pracy. Kolejnym obowiązkiem jest wygłoszenie pracownika z ZUS przy użyciu deklaracji ZUS ZWUA. Jeżeli pracownik posiada niewykorzystany urlop wypoczynkowy pracodawca jest zobowiązany do wypłacenia ekwiwalentu za ten urlop.


W przypadku pracownika zatrudnionego na umowę zlecenie okres wypowiedzenia właściwie nie obowiązuje, chyba że został on określony w umowie.
Zatrudnienie jak i zwolnienie pracownika zobowiązuje pracodawcę do wypełnienia szeregu formalności. Wybierając formę zawarcia stosunku pracy należy kierować się nie tylko oszczędnościami jakie niosą umowy cywilnoprawne, ale przede wszystkim zapewnieniem bezpieczeństwa pracownikowi. Pracownik będzie bardziej przywiązany do firmy jeżeli będzie czuł się stabilnie.