Sytuacja w jakiej znaleźliśmy się wszyscy i zagrożenia wynikające z Covid-19 powodują, że w nowej rzeczywistości starają się odnaleźć służby, rodzice, dzieci, pracodawcy, pracownicy… właściwie każda grupa społeczna i zawodowa. Dlatego 28 marca 2020 roku uchwalono w naszym kraju specjalną ustawę dotycząca koronawirusa. Znalazły się w niej zapisy związane m.in. z obowiązkami pracodawcy względem pracownika zatrudnionego na umowę o pracę. Jakie są to obowiązki? W dynamicznie rozwijającej sytuacji warto mieć na uwadze, aby móc zwrócić się z wszelkimi wątpliwościami kadrowymi, płacowymi, podatkowymi do sprawdzonego, licencjonowanego biura rachunkowego!

Obowiązki pracodawcy
źródło: Pixabay 

Prawo do opieki nad dzieckiem do 8 roku życia

W wyniku zamknięcia miejsc opieki i kształcenia dzieci do lat 8 takich, jak: żłobki, kluby dziecięce, przedszkola, szkoły, umożliwiono rodzicom opiekę nad takimi dziećmi i pobieranie dodatkowego zasiłku opiekuńczego. Ustalono, że zasiłek przysługuje pod warunkiem, że nie ma innych członków rodziny we wspólnym gospodarstwie domowym, którzy mogliby opiekować się dzieckiem do lat 8. Wysokość tego zasiłku pozostaje na poziomie 80 % wynagrodzenia lub przychodu stanowiącego podstawę do wymiaru zasiłku. 

Prawo do opieki nad dzieckiem do 8 roku życia
źródło: Pixabay

Polecenie pracy zdalnej

Ze względu na wskazania związane z unikaniem kontaktu z wieloma osobami naraz w specustawie zawarto zapis o możliwości pracy zdalnej. Ze względu na fakt, że zgodnie z kodeksem pracy (art.207 § 1) to pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy, wdrożono zapis, aby umożliwić pracownikowi pracę w domu. Nie jest to obowiązek, ale uprawnienie po jakie może sięgnąć pracodawca. Pracodawca może zlecić wykonanie obowiązków pracowniczych na okres 180 dni. W przypadku pracy zdalnej wynagrodzenie pracownika nie ulega zmianie. Dokumentowanie pracy zdalnej wynika z ustaleń pomiędzy pracownikiem a pracodawcą. Nie muszą być one na piśmie. Pracownik nie może zakwestionować polecenia pracy zdalnej. Jeżeli w jego gospodarstwie domowym nie ma warunków do zdalnej pracy, to pracodawca powinien wyznaczyć pracownikowi inne miejsce wykonywania pracy.

Polecenie pracy zdalnej
źródło: Pixabay

Inne zalecenia dla pracodawców względem pracowników

Pracodawca jest zobowiązany zapewnić maksymalne bezpieczeństwo w zakładzie pracy. Czego dotyczą obostrzenia? Jakie obowiązki mają pracodawcy na podstawie obowiązujących przepisów?

  • należało wdrożyć ogólne zalecenia sanepidu, na przykład te dotyczące dezynfekcji rąk za pomoca środków na bazie alkoholu (min.60%),
  • pracownicy powinni zachowywać pomiędzy sobą odległość 1,5 metra,
  • na podstawie stanowiska PIP pracownik ma prawo odmówić udziału w delegacji, jeżeli w miejscu, do którego “wysyła’ go pracodawca występuje tzw. transmisja koronawirusa,
  • istnieje obowiązek utrzymywania miejsc pracy oraz innych pomieszczeń w czystości oraz obowiązek wywieszenia stosownych instrukcji sanitarno-higienicznych,
  • w razie wykonywania przez pracownika pracy kontaktowej z innymi ludźmi - wyposażenie go w środki ochrony osobistej,
  • należy pamiętać, że pracodawca ma prawo dysponować zaległym urlopem pracownika. Jeśli pracownik nie wykorzystał urlopu do 30 września następnego roku, to zgoda pracownika nie jest wymagana na oddelegowanie go na urlop,
  • jeśli w umowie o pracę pracownik ma wpisane miejsce wykonywania pracy, to bez podpisania z pracownikiem porozumienia pracodawca nie może oddelegować go w inne miejsce, aby tam świadczył pracę,
  • jeśli pracownik jest gotowy do podjęcia pracy zdalnej, a pracodawca nie jest w stanie zapewnić sprzętu do jej wykonywania, pracownikowi należy się wynagrodzenie za czas niewykonywania pracy. Szczegółowe stawki określają zapisy Kodeksu Pracy,
  • pracownik, który był gotowy do wykonywania pracy, ale  doznał przeszkód ze strony pracodawcy zachowuje prawo do wynagrodzenia. Prawo to wynika z osobistego zaszeregowania pracownika określoną stawka godzinową lub miesięczną, bądź jesli składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - pracownikowi przysługuje  60% wynagrodzenia, z każdą wątpliwością w tym temacie można skonsultować ze specjalistą w dziedzinie kadr,
  • pracodawca może zdecydować o skróceniu czasu pracy pracownikowi. Wynika to z zapisów tarczy antykryzysowej. 

Inne zalecenia dla pracodawców względem pracowników
źródło: Pixabay

Zapisy w ustawie antykryzysowej

Tarcza antykryzysowa obowiązująca od 1 kwietnia 2020 r. przewiduje także zwolnienie mikrofirm (do 9 osób) ze składek ZUS na 3 miesiące, czy świadczenie postojowe do około 2 tys. zł dla zleceniobiorców i osób samozatrudnionych, których przychód lokuje się poniżej trzykrotności przeciętnego wynagrodzenia. Państwo zadeklarowało (w ramach tarczy antykryzysowej) dopłaty do pensji pracowników (w wysokości do 40% średniego wynagrodzenia) tym firmom, które utrzymają miejsca pracy po ustaniu pandemii. Pieniądze, które może otrzymać firma z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wymaga złożenia stosownych wniosków oraz wykazania strat w porównaniu do minionego roku. Nie może to być mniej niż 15 %. Wszelkie wątpliwości warto konsultować ze specjalistami, którzy śledzą wszelkie zmiany związane ze wsparciem dla firm.

Podsumowanie

Przedsiębiorcy w czasie trwania stanu pandemii borykają się z wieloma problemami. Każdy pracodawca w związku z dynamicznymi zmianami związanymi z księgowością z pewnością jest w stałym kontakcie ze swoim księgowym czy biurem rachunkowym, aby dokonać jak najrozsądniejszych ruchów związanych z ochroną interesów firmy i jego pracowników. Zgłaszane są problemy związane z wstrzymaniem płatności przez dostawców lub odbiorców. Ustawodawca nie wdrożył zwolnienia z obowiązku terminowego regulowania należności związanych z podatkami czy składkami na ubezpieczenia społecznymi. Pracodawcy mogą ubiegać się o odroczenie terminu płatności składek na ubezpieczenie zdrowotne, umorzenie należności czy wpłaty ratalne, czy inne wdrożone przez państwo osłony. I pracodawcy i pracownicy są w trudnej sytuacji. Negatywne skutki pandemii SARS-CoV-2, których obawiają się wszyscy, to upadek małych i średnich firm, spadek inwestycji, utrata miejsc pracy, spadek dochodu obywateli oraz spadek konsumpcji i PKB.