Maszyny liczące….kalkulatory…. kasy fiskalne, to maszyny, które stopniowo wkraczały do sklepów i handlu od końca XIX wieku! Żyjemy w wieku XXI …. ustawodawca szykuje więc innowacyjną możliwość stosowania wirtualnych kas fiskalnych. Co się zmieni? Jak zareagują przedsiębiorcy i obsługujące ich biura rachunkowe?

Wirtualne kasy fiskalne
źródło: Pixabay

Standardowe kasy i nieszablonowe rozwiązanie

Kasa fiskalna jest urządzeniem elektronicznym wykorzystywanym w  sklepach lub punktach usługowych. Ma służyć do rejestracji obrotu oraz określania kwot podatku dochodowego i VAT należnego ze sprzedaży detalicznej. Dotychczas dzielono kasy fiskalne na: typowe, współpracujące z PC, kasy w systemie typu POS/EPOS, drukarki fiskalne, kasy komputerowe i tak zwane terminale kasowe. Już niebawem do tego podziału dołączy określenie “wirtualne kasy fiskalne”. Być może urządzenie wynalezione w XIX wieku, do którego byliśmy przyzwyczajeni na każdym kroku, już za kilkanaście lat będzie archaicznym przedmiotem!

Skąd się wzięła kasa fiskalna?

Jak mówią, potrzeba matką wynalazków…. James Ritty szukał sposobu na zysk prowadząc swój dobrze prosperujący bar w USA. Ritty jednak nie bogacił się w tempie, które by go zadowalało. Podejrzewał, że jego pracownicy dopuszczają się drobnych kradzieży. Zainspirowany mechanizmem do liczenia obrotów śruby napędowej na statku skonstruował wraz z bratem pierwszą na świecie kasę. Kasa została opatentowana w 1879 roku. Początkowo Ritty produkował kasy wykonane według swojego patentu, jednak po jakimś czasie odsprzedał swój biznes J.H. Pettersonowi, który kasy rozpropagował na cały świat i dorobił się na nich gigantycznego majątku. Może to mało prawdopodobne, ale już w 1892 roku kasy produkowały paragony!

Historia kasy fiskalnej
źródło: Pixabay

Kasy w Polsce

Kasy fiskalne zaczęły funkcjonować w Polsce … dopiero w 1993 r. więc 114 lat po tym jak zostały opatentowane! Pewnie nie pojawiłyby się, gdyby nie wprowadzenie podatku VAT, które zmieniło oblicze ekonomii w Polsce. W naszym kraju stosuje się kasy rejestrujące, które są wyposażone w pamięć fiskalną o właściwościach OTP. Taka kasa rejestruje unikalny numer sprzedaży i na zakończenie doby zapisują się kwota netto i kwota podatku według poszczególnych stawek VAT, także kwota podatku i łączna kwota należności brutto. Ministerstwo Finansów określiło, że każdy sprzedający, którego przychody przekroczyły graniczną wartość ma obowiązek rejestrować detaliczną sprzedaż przy użyciu kasy fiskalnej. Według ustawodawcy kasy fiskalne muszą spełniać bardzo restrykcyjne wymagania. 29 kwietnia 2019 r. pojawiło się rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie kas rejestrujących. Akt prawny obejmie swoim działaniem zarówno dotychczas funkcjonujące kasy fiskalne, jak i kasy fiskalne on-line! Rozporządzenie obowiązuje od 1 maja!

Nowe kasy fiskalne
źródło: Pixabay

Kasy on-line

Ustawa dopuszcza stosowanie dotychczasowych kas, ale rozpoczyna się też początek e-raportowania sprzedaży fiskalnej, a to wymaga stosownych regulacji! Kasy on-line nie będą urządzeniem a oprogramowaniem. Najprawdopodobniej już od 1 stycznia 2020 roku podatnicy będą mogli zainstalować taką wirtualna kasę na swoim telefonie. Obowiązek stosowania kas fiskalnych będzie wprowadzany etapami. Jakie branże objęte zostaną obowiązkiem najpierw?

  • branża paliwowa
  • usługi naprawy pojazdów i wulkanizacji
  • gastronomia.

Dlaczego wdrażanie kas ma się odbywać etapami?

Jest kilka argumentów. 

  1. Wiąże się to z regulacjami państwowymi dla firm produkujących kasy. Zgodnie z prawem bowiem firmy otrzymują decyzje dot. homologacji na 4 lata. Jest to swoista gwarancja wydawana przez państwo, że urządzenia z ważną homologacją mogą być produkowane i sprzedawane. 
  2. Poza tym podatnicy, którzy zainwestowali w ostatnim czasie w zakup dotychczas używanych kas fiskalnych z pewnością wykazaliby opór. Rząd liczy się z tym, że natychmiastowa konieczność wymiany kas spotkałaby się z oburzeniem społecznym, a może i nawet z odpowiedzialnością odszkodowawczą, której koszty poniosło by państwo polskie. 
  3. Istotną kwestią jest też czas “wyprodukowania” odpowiedniej ilości kas wirtualnych potrzebnych dla wielu różnorodnych branż. Gdyby ustawodawca określił jedną, “twardą datę” ich wdrożenia mogłoby się okazać, że firmy nie nadążały by z “produkcją” i wdrożeniami systemów komputerowych kas on-line dla konkretnych działów handlu. 
  4. Najpierw kasy wirtualne mają zacząć funkcjonować w tzw. branżach “wrażliwych” dla państwa. “Wrażliwość” oznacza dziedziny handlu, w których państwo wykrywa sporo nieprawidłowości. 
  5. Rząd założył, że kasy on-line będzie można wynajmować, dzierżawić lub leasingować.

Dlaczego kasy fiskalne mają być skuteczne i funkcjonalne?

Kasy on-line mają być wdrażane stopniowo w przeciągu najbliższych kilku lat. Ministerstwo Finansów zakłada, że jeśli wszyscy podatnicy będa raportowali sprzedaż z wykorzystaniem kas fiskalnych on-line, to będzie to najskuteczniejsze narzędzie uszczelnienia sprzedaży B2C (sprzedaży konsumenckiej)! W sprzedaży konsumenckiej są pewne luki związane z tradycyjnymi kasami fiskalnymi. Nie w każdej branży bowiem właściwie fiskalizuje się transakcje i wydaje paragony. Wirtualne kasy fiskalnej dadzą więc ustawodawcy możliwość lepszej kontroli podatników. Kasy fiskalne z papierową kopią zapisu, czy kasy z zapisem elektronicznym są trudniej kontrolowane przez  państwo. Kontrola musi się odbywać u przedsiębiorcy! A więc wykrycie ewentualnych nieprawidłowości wiąże się z ogromnymi kosztami (czas pracy kontrolujących, dojazd, inne, dodatkowe koszty). Taka kontrola jest mało efektywna. Dlatego “kasy papierowe” zostaną wyeliminowane najwcześniej! Ustawodawca nowych regulacji określił, że z dniem 31 sierpnia 2019 r. “kasy papierowe” utracą homologację i nie będzie już można dokonać ich zakupu. Kasy z elektronicznym systemem zapisu będzie można kupować do 21 grudnia 2022 r. Potem utracą już homologację.

Dofinansowanie do zakupu kas wirtulanych

Rząd ma zastosować dofinansowania dla przedsiębiorców na zakup kas on-line. Prognozuje się, że dopłata lub tzw. ulga za zakup kasy wirtualnej może być  wysokości większej lub równej 700 zł. Kwota dopłat będzie oczywiście uzależniona od cen zaoferowanych przez producentów oprogramowania kas wirtualnych. Jak podaje MF w Polsce niektórzy przedsiębiorcy dokonali już zakupu kas on-line. Firmy testują oprogramowanie i zapewne będą starały się sprawić, aby było one dopasowane do ich potrzeb i profilu prowadzonej działalności.

Kasy fiskalne online
źródło: Wikipedia

Nowe rozporządzenie w sprawie wirtualnych kas

1 maja 2019 r. weszło w  życie nowe rozporządzenie określające w jaki sposób przedsiębiorca ma prowadzić ewidencję przy zastosowaniu kasy on-line. Opisano również jakie są warunki i sposoby używania kas. W Ministerstwie Finansów działa już Centralne Repozytorium Kas. Kasy on-line będą łączyć się z Centrum za pomocą internetu aby uzyskać tzw. fiskalizację. Pozwoli to na zaoszczędzenie czasu i pieniędzy związanych z uzyskaniem fiskalizacji. A co najważniejsze nowe urządzenie automatycznie stanie się pełnoprawną kasą fiskalną, która przesyłać będzie dane w określonych odcinkach czasowych do bazy centralnej. Nowe rozporządzenie reguluje także konieczność przypisania właściwych stawek VAT do oznaczeń literowych od”A” do “G”  w kasach rejestrujących. Czas na dokonanie korekt minął z dniem 31 lipca br.

Czy czeka nas paragonowa rewolucja?

Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii pracuje nad rozwiązaniem tzw. e-paragonów. Jeżeli zostanie to wdrożone wraz z funkcjonowaniem wirtualnych kas fiskalnych, to można uznać to za dość innowacyjne rozwiązanie. Wirtualne kasy fiskalne zostaną wyposażone w technologię przesyłania e-paragonów drogą elektroniczną na adres mailowy kupującego. Jest to jednak jak na razie faza testowa i wymagająca kolejnych regulacji prawnych dotyczących wydawania tradycyjnych paragonów. Innowacyjni ekonomiści wskazują, że e-paragony będą niejako kolejnym krokiem po wdrożeniu e-kas! 

Kasy on-line mają za zadanie wpłynąć na wyższe wpływy podatkowe do budżetu państwa i uszczelnić system podatkowy. Eksperci ekonomiczni szacują, że w przeciągu 10 lat od momentu stosowania kas wirtualnych wpływy do budżetu państwa mogą zostać powiększone o ok. 1 mld 600 mln zł rocznie! Jak będzie wyglądało w praktyce dostosowanie przedsiębiorców, obsługujących ich biur rachunkowych oraz pomoc państwa w zakresie wdrażania innowacji? Zobaczymy! Będziemy monitorować temat!