Wprowadzenie jednolitego pliku kontrolnego w Polsce w 2016 roku było różnie oceniane. Jedni uważali, że jest to zbędna komplikacja, inni, że rząd ma rację, bo dzięki wprowadzeniu JPK poprawi się ściągalność VAT i CIT oraz usprawniona zostanie kontrola firm. Duże firmy musiały wdrożyć JPK wcześniej, średnie i małe przedsiębiorstwa mają obowiązek przygotowywać JPK od stycznia 2018 roku. Podczas wdrażania jednolitego pliku kontrolnego Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej wypowiadał się, że na samej kontroli – dzięki elektronicznemu systemowi - budżet państwa może zaoszczędzić ok. 200 do 300 milionów rocznie.  Czy jest się czego obawiać? Czy mikroprzedsiębiorca da radę? Czy będzie zmuszony skorzystać z biura księgowego? Zachęcamy do zapoznania się z artykułem na temat jednolitego pliku kontrolnego dla wszystkich!

Co to jest JPK?źródło: Pixabay

Co to jest JPK?

Jednolity plik kontrolny jest zbiorem informacji o operacjach gospodarczych danej firmy. Informacje te fragmentarycznie mają być przesyłane co miesiąc do urzędu skarbowego. Ustawa z 10 września 2015 r. dot. zmian w Ordynacji podatkowej (Dz.U. z 2015 r. POZ. 1649) wprowadziła tzw. Jednolity Plik Kontrolny. Jest to nowa metoda kontroli skarbowej, która zobowiązuje przedsiębiorców do przekazywania na żądanie organu podatkowego plików z danymi w określonej, ujednoliconej formie elektronicznej. Ustawodawca określił, że celem wdrożenia JPK jest zwiększenie efektywności elektronicznej kontroli skarbowej. A to z kolei ma prowadzić do wzrostu wykrywalności uszczupleń podatkowych, co jest niebagatelne jeśli chodzi o sektor działalności podejrzanych o unikanie płacenia VAT. JPK jest więc gwarantem przyspieszenia procesu kontrolnego firm i umożliwia skuteczne reagowanie oraz likwidację barier w przekazywaniu danych elektronicznych. Ma to pozwolić na skrócenie czasu wykonywanych czynności i zmniejszyć uciążliwość dla firm związaną z kontrolą.

JPK dla mikroprzedsiębiorców to nowość
źródło: Freepik

JPK dla mikroprzedsiębiorców to nowość

Mikroprzedsiębiorca jest to podmiot gospodarczy, który spełnia dwa warunki:

  • Pierwszy: w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniał średniorocznie nie więcej niż 10 pracowników,
  • Drugi:  w okresie dwóch ostatnich lat osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów, usług i operacji finansowych dochód nieprzekraczający 2 mln euro (bądź suma aktywów jego biznesu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyła wyżej wymienionej kwoty).

Od 1 stycznia 2018 roku wszystkie firmy zostały zobligowane do przesyłania JPK_VAT. Obowiązek prowadzenia takiej ewidencji VAT wynika z art.109 Ustawy o podatku od towarów i usług. Vatowcy zostali zobowiązani do prowadzenia ewidencji zawierającej dane niezbędne do określonego sporządzania deklaracji podatkowej wraz z informacja podsumowującą. Najważniejsze jest wskazanie następujących elementów:

- przedmiotu i podstawy opodatkowania ,

- wysokości kwoty podatku należnego,

- korekt podatku należnego,

- kwoty podatku naliczonego obniżającej kwotę podatku należnego,

- korekt podatku naliczonego,

- kwoty podatku podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu.

Ewidencja, do której prowadzenia zobowiązała przedsiębiorców ustawa ma uwzględniać też informację służące identyfikacji poszczególnych transakcji. Musi ona uwzględniać także numer kontrahenta, aby organy kontrolne mogły przeprowadzić tzw. kontrolę krzyżową.

Zmiany w JPK
źródło: Pixabay

Zmiany w JPK

Do końca grudnia 2017 r. obowiązywał tzw. JPK_VAT (2) i na podstawie tej struktury dokumentu przedsiębiorcy rozliczali się do 25 stycznia 2018 r. Od stycznia obowiązuje struktura JPK_VAT (3). Wprowadzono zmiany w strukturze pliku. Nowa struktura modyfikuje zakres podawanych informacji. Obowiązkowymi informacjami, które umieścić musi przedsiębiorca to:

  • pełna nazwa podmiotu
  • oraz NIP.

Dodatkowo można wpisać adres e-mail, co usprawni kontakt pomiędzy firmą a Ministerstwem Finansów. W JPK_VAT(3) nie powinno się podawać danych adresowych firmy oraz numeru REGON. Pamiętać należy, że pliki JPK należy przesyłać do 25 dnia każdego miesiąca za poprzedni miesiąc rozliczeniowy. Jeśli podatnik rozlicza się kwartalnie, to pliki powinny zostać wysłane do 25 następnego miesiąca bez względu na termin rozliczania VAT. Przepisy wyraźnie określają, że raportowanie JPK jest miesięczne, jednak firmy mają możliwość składać deklaracje VAT kwartalnie. Do przesyłania plików można wykorzystać aplikację Ministerstwa Finansów lub skorzystać z komercyjnych programów księgowości elektronicznej.  Aplikacja MF jest darmowa, aby móc z niej korzystać trzeba pobrać i wypełnić  specjalny arkusz kalkulacyjny (plik CSV). Trzeba wygenerować dla podmiotu tzw. Urzędowe Poświadczenie Odbioru dla plików JPK. Dane przesyłane są w postaci xml. Program jest tak skonstruowany, że należy zainstalować program Adobe Reader. Należy pamiętać także, że dokonywanie ewentualnych korekt w JPK odbywa się poprzez tzw. Profil Zaufany. Jest to specjalne elektroniczne narzędzie, które służy na zasadach elektronicznego podpisu. Aby móc posługiwać się takim podpisem konieczne jest uzyskanie kwalifikowanego certyfikatu umożliwiającego identyfikację podmiotu. Ustawodawca dopuszcza także możliwość wysyłania pliku JPK poprzez osoby „postronne”. W tym celu należy złożyć w urzędzie skarbowym specjalne pełnomocnictwo (UPL-1).

Sytuacje związane z JPK
źródło: Pixabay

Sytuacje związane z JPK

Oto kilka sytuacji i wątpliwości odnośnie JPK.

  1. W obrocie gospodarczym mają miejsce różnego rodzaju sytuacje, które mogą powodować konieczność zmiany JPK. Na przykład jeśli przedsiębiorca otrzyma od kontrahenta fakturę korygującą. Niezbędna jest wówczas korekta nie tylko konkretnej faktury, ale całego pliku JPK_VAT! Nie określono żadnych limitów związanych z ilością przesyłanych korekt.
  2. Wątpliwości związane z ochroną danych rozwiewa resort finansów. Gromadzenie i przetwarzanie danych odbywa się zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa dot. ochrony danych osobowych  oraz tajemnicy skarbowej.
  3. Urzędy kontroli skarbowej mogą zarządzać także innych dowodów księgowych od przedsiębiorców. Dlatego firmy mają obowiązek prowadzić na potrzeby JPK tzw. księgi rachunkowe (JPK_KR), wyciągi bankowe (JPK_WB), dokumentację magazynową (JPK_MAG), ewidencję zakupu i sprzedaży (JPK_VAT), faktury (JPK_FA), podatkowe księgi dochodów i rozchodów (JPK_PKPIR) oraz tzw. ewidencję przychodów (JPK_EWP).
  4. Osoby, które będę przesyłać JPK  z opóźnieniem muszą liczyć się z sankcjami określonymi w kodeksie karnym skarbowym. Wysokość i rodzaj kary uzależnione są od wysokości strat poniesionych przez budżet państwa. Uzależnione będą też od tego, czy na podmiot nałożyła obowiązek przesłania danych skarbówka.  Należy liczyć się z tym, że organy nadrzędne mogą uznać nasz czyn jako przestępstwo skarbowe albo jako wykroczenie.

JPK to księgi i dokumenty księgowe prowadzone za pomocą programów komputerowych w określonym formacie.
źródło: materiały własne

JPK to księgi i dokumenty księgowe prowadzone za pomocą programów komputerowych w określonym formacie. JPK musi być generowany, bo o przekazywanie do wglądu dokumentacji elektronicznej może wystąpić organ podatkowy.  Jedyną strukturą, którą przedsiębiorca jest zobowiązany co miesiąc dostarczać jest JPK_VAT. Specjaliści wskazują na korzyści wynikające z wdrożenia JPK  w Polsce: odejście od tradycyjnych, papierowych wydruków, szybki dostęp do elektronicznych danych pozwalający na analizę podmiotów kontrolujących, automatyzacja, szybsza kontrola podatkowa, ułatwienie pracy audytorom. Prawdopodobnie MF wdroży kolejną strukturę dla JPK dla paragonów fiskalnych, a struktura JPK_WB zostanie poszerzona o numer rachunku bankowego podmiotu, na rzecz którego dokonuje się płatności oraz tego, od którego środki wpływają na rachunek firmy. Pomysł takiego systemu zarekomendowała Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) w 2005 roku. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości związanej z księgowością czy przygotowywaniem JPK warto zwrócić się do licencjonowanego biura księgowego.