Podatnik indywidualny oraz przedsiębiorca doświadczają czasami różnych marginalnych sytuacji związanych z kontrolą skarbową, podatkami i ogólnie pojętymi sprawami księgowymi. Niektóre sprawy trafiają przed sąd. W przypadku każdej wątpliwości przedsiębiorcy bądź ich przedstawiciele korzystają z wiedzy licencjonowanych doradców podatkowych lub prawnych. Wielu podatników śledzi interesujące ich sprawy i zagadnienia ekonomiczne toczące się przed obliczem Temidy. Na jakie wyroki czekają przedsiębiorcy? Jakie sprawy podatkowe toczą się w polskich sądach? Zapraszamy do lektury!

Sprawy podatkowe w sądzie
źródło: Pixabay

Jakie sprawy rozpatruje sąd administracyjny

Sprawy związane z podatkami, decyzjami organów kontroli podatkowych, czy decyzjami względem konkretnych przedsiębiorców wydanymi przez organy administracji publicznej toczą się przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi lub przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. Postępowanie, które toczy się przed sądem administracyjnym ma tzw. charakter następczy. Oznacza to, że pewne czynności wcześniej zostały już w określonej sprawie podjęte. Najpierw sprawa musi trafić do rozpoznania przez organ administracji publicznej. Organem administracji publicznej jest podmiot, który reprezentuje państwo. Jego zadaniem jest pośredniczenie w kontaktach pomiędzy państwem a obywatelami. Tak więc odpowiedni organ administracji publicznej może określać prawa i obowiązki danej osoby/podmiotu która skierowała/ skierował do rozpatrzenia jakąś sprawę. Organami administracji publicznej są Prezydent RP, Prezes RM, ministrowie, burmistrz, prezydent miasta, wójt, starosta, wojewoda, rada gminy, naczelnik urzędu skarbowego oraz dyrektor izby celnej.

Sąd administracyjny orzeka w:

  • w sprawach skarg związanych z decyzjami administracyjnymi, w sprawach skarg dot. niektórych postanowień wydanych w postępowaniu administracyjnym, egzekucyjnym, zabezpieczającym w administracji,
  • dokonuje pisemnych interpretacji przepisów prawa podatkowego
  • odnosi się do postanowień miejscowych aktów prawnych,
  • rozsądza w sprawie skarg dot. aktów nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego
  • skarg dot. bezczynności różnych państwowych organów

Jakie sprawy rozpatruje Sąd Administracyjny
źródło: Pixabay

Podaje się, że w 2011 roku NSA lub wojewódzkie sady administracyjne uchyliło 1,5 tys. decyzji podatkowych. Doprowadziło to do tego, że przedsiębiorcy otrzymali ok. pół miliarda zł zwrotu. Rozpatrywano sprawy skarbowe i celne. Rozsądzono na korzyść przedsiębiorców, którym nienależnie pobrano podatki i fiskus był zmuszony pieniądze te zwrócić. Wielu przedsiębiorców czeka obecnie na wynik rozpraw sądowych związanych z różnorodnymi zagadnieniami księgowymi. Prawnicy związani z Krajową Izbą Doradców Podatkowych wskazują, że istotnym faktem są pomyłki, błędne zastosowanie obowiązujących przepisów prawnych, co skutkuje tym, że obciążani są konkretni przedsiębiorcy. Wiele osób zwraca uwagę, że decyzją urzędniczą prowadzone przez nich firmy stoją w obliczu zagrożenia, a w skrajnych przypadkach doprowadzane są do bankructwa. Takich pomyłek powinno być jak najmniej. Specjaliści wskazują, że wiele osób nie odwołuje się do WSA czy NSA, gdyż sprawy nie dotyczą wysokich sum. Jak podają prawnicy – często drobnego przedsiębiorcy nie stać na prowadzenie sporów sądowych, zaś większym firmom nie kalkuluje się walczyć o stosunkowo niskie kwoty. Dane statystyczne pokazują, że urzędnicy pracują coraz lepiej i popełniają o wiele mniej błędów niż w latach poprzednich. Kładzie się duży nacisk na to, żeby urzędnicy stosowali się do wyroków WSA i NSA. Jeszcze kilka lat temu mimo wielokrotnych wyroków uznających prawo do odsetek za opóźniony zwrot podatku organy podatkowe wciąż kierowały sprawy do sądu w tym temacie, co wiąże się z kosztem pieniędzy i czasu dla państwa i przedsiębiorcy! Zanim sprawa trafi do sądu problem powinien być poprzedzony rzetelną analizą.

Analiza problemu w sądach
źródło: Pixabay

Nowe przepisy w praktyce sądowej

Od ubiegłego roku obowiązują nowe przepisy w praktykach sądowych związane z ekonomią.

Co się zmieniło na korzyść podatnika:

  • sformalizowanie skarg na interpretacje podatkowe (art. 57a p.p.s.a. przed nowelizacją podatnik pisał do sądu ze nie zgadza się z interpretacja fiskusa i sad miał obowiązek sam sformułować zarzuty, obecnie podatnik musi sam wskazać nieprawidłowość, które łamią obowiązujące prawo, inaczej pisma nie spełniają wymogów formalnych
  • wprowadzono tzw. orzekanie reformatoryjne art.145a i art.188 p.p.s.a.
  • funkcjonuje tzw. autokontrola sądów art. 179a p.p.s.a. (WSA orzekają w trybie autokontroli na wniosek pełnomocników i z własnej inicjatywy).

Nowe przepisy w praktyce sądowej
źródło: Freepik

Przełom sądowy w VAT

W prasie i na portalach związanych z ekonomią pojawiły się ostatnio nagłówki „Przełom w VAT”, często z dopiskiem, że sprawa ucieszy każdego przedsiębiorcę. Jedną z kwestii związanych z tym, na jakie decyzje czekają polscy przedsiębiorcy wobec NSA to sprawa VAT. I oto pojawiła się przełomowa sprawa, której finał ucieszył i z pewnością w przyszłości ucieszy wiele osób prowadzących swoje biznesy. Fiskus musi najpierw udowodnić nadużycie zanim ukarze przedsiębiorcę – taka jest decyzja NSA z 18 grudnia 2017r. sygn.akt I FSK 352/16. To ważny wyrok dla wszystkich przedsiębiorców, wobec których prowadzone są postępowania dotyczące VAT. Zgodnie z decyzją sądu określono, że w przypadku, gdyby organy administracji publicznej stwierdziły, że w sprawie doszło do nadużycia w zakresie VAT, to powinny określić jaki charakter miało nadużycie i w jaki sposób doszło do uszczuplenia budżetu państwa. Specjaliści twierdzą, że takie rozsądzenie sprawy polepszy sytuację przedsiębiorców w Polsce, gdyż organ będzie musiał udowodnić winę podatnika, a nie – jak to miało miejsce dotychczas – „abstrakcyjnie go karać”.

Przełom sądowy w VAT
źródło: materiały własne

Opodatkowanie VAT usług ciągłych

W ubiegłym roku NSA rozstrzygał sprawę spółki, która złożyła wniosek o wydanie wiążącej interpretacji podatkowej związanej z ”usługami ciągłymi”. Sprawa została skierowana do NSA, ponieważ Minister finansów uznał dotychczasowe stanowisko spółki w sprawie faktur ciągłych za nieprawidłowe. Wyrok z 12.07.2017 r. sygn. Akt I FSK 1714/15. NSA orzekł, że dostawy, które mają charakter ciągły, są traktowane jako kolejne, odrębne dostawy, realizowane w okresie dłuższym niż miesiąc. W tym okresie czasu dostawca jest zobowiązany wobec nabywcy do dostarczenia na jego rzecz określonych według planu towarów. Faktury mają być wystawiane po zakończeniu okresu rozliczeniowego. Po dokonaniu dostawy końcowej. Spółka, która zwróciła się do NSA ze swoim problemem określiła, że chce znać podstawę prawną, która szczegółowo określa, czy obowiązek podatkowy będzie powstawał ostatniego dnia każdego okresu rozliczeniowego, a także jak obliczać kurs do podstawy opodatkowania. Sąd podkreślił, że prawo podatkowe nie zawiera żadnej definicji usług o charakterze ciągłym i powinno się wobec tego problemu zastosować definicję słownikową tego pojęcia. A słowniki mówią, że „usługi ciągłe”, to usługi powtarzające się i dokonujące się w ramach stałych umów następującymi po sobie terminami zapłaty.

Opodatkowanie VAT usług ciągłych
źródło: Pixabay

Na jakie decyzje wymiaru sprawiedliwości czeka jeszcze polski przedsiębiorca?

Fachowcy w zakresie prawa podatkowego wskazują, że jest jeszcze kilka kwestii i toczących się spraw, które trzymają w napięciu doradców podatkowych czy doradców prawnych w dziedzinie ekonomii. Na rozstrzygnięcie NSA czekają sprawy związane z: wynajmowaniem nieruchomości na doby, pracownikami jeżdżącymi prywatnie samochodami służbowymi, muzycy, którzy chcą odliczyć 50% kosztów za swoją pracę. Zaś przed organem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej będą toczyć się sprawy dotyczące gmin, komorników i naliczania VAT od posiłków i noclegów.

Dlaczego te sprawy wzbudzają tyle emocji?

  1. Ponieważ korzystny wynik NSA dla muzyków może oznaczać, że będą mogli stosować 50% kosztów uzyskania przychodów. Jeśli wynik nie będzie korzystny i sąd określi, że muzycy podczas prób są odtwórcami, a nie wykonują pracy artystycznej będzie się to wiązało z możliwością zakwestionowania bieżących rozliczeń muzyków, ale również rozliczeń z ostatnich 5 lat!
  2. Ponieważ wciąż trwa spór (od 2015r.) o to, czy zryczałtowany przychód z tytułu korzystania przez pracownika z samochodu służbowego do celów prywatnych obejmuje koszty paliwa? Spór toczy się o paliwo oraz inne wydatki związane z eksploatacja aut. Sprawa została skierowana do NSA, gdyż dotychczas sądy wojewódzkie orzekały na korzyść podatników. Niekorzystne stanowisko NSA może oznaczać, że pracodawcy będą zobowiązani doliczać wydatki na paliwo do przychodu pracownika, a tym samym odprowadzać też zaliczki na PIT!
  3. Ponieważ problemem jest też sprawa wynajmu nieruchomości na doby. Spór toczy się o to, czy najem krótkotrwała jest najmem prywatnym, czy działalnością gospodarczą? Dotychczas sądy wojewódzkie orzekały na korzyść podatników. Jeśli jednak NSA przyzna rację podatnikom i zadecyduje, że wynajem na doby niczym się nie różni od najmu, to potwierdzi możliwość dalszego korzystania z 8,5 % ryczałtu z tytułu najmu.

Decyzje wymiaru sprawiedliwości
źródło: Stockavult

W sytuacji, w której rokrocznie dokonuje się zmian w ustawach i rozporządzeniach, a to skutkuje realne zmiany w sposobie prowadzenia księgowości firm o określonych profilach, można stwierdzić, że praca księgowych nie jest łatwa! Wiele podmiotów czeka na bardzo różne orzeczenia sądów wojewódzki czy NSA. Niektóre sprawy żywiej interesują opinie publiczną i odbijają się szerokim echem w mediach, ale wiele spraw jest śledzonych tylko przez zainteresowanych posiadających własne przedsiębiorstwa i osoby związane z ekonomią. Dlatego niektórzy nie mają nawet takiej świadomości, że w dzisiejszej pracy dotyczącej obsługi księgowej dobrze jest móc liczyć na sprawdzonych fachowców i licencjonowane biuro.