Każdy miniony rok wymaga pewnego podsumowania i to w wielu wymiarach: osobistym, rodzinnym, zawodowym, politycznym, gospodarczym, społecznym. Jest to konieczne ze względu na to, że możemy po takim podsumowaniu dokonać jakiejś refleksji, aby dokonać określonych zmian i podjąć odpowiednie czynności w swoim życiu prywatnym, życiu rodziny, naszym funkcjonowaniu w pracy, czy po prostu mieć lepszy ogląd na otaczającą nas rzeczywistość państwową i globalną. Podsumujmy zatem to, co wydarzyło się gospodarce i prawie podatkowym w 2017 roku.

Świat

Ekonomiści podkreślają, że pomimo różnych zawirowań związanych z tym, co działo się w minionym roku w polityce, rok 2017 kończy się pozytywnie dla PKB na całym świecie. Prognozują oni, że PKB od dekady przyspiesza. W roku 2017 okazało się, że w porównaniu do poprzednich lat jest w fazie tzw. „najszerszej w cyklicznym ożywieniu”. Dane mówią same za siebie. PKB wzrosło w ponad 70 % państw świata. Bezrobocie zmalało w wielu państwach, które w ubiegłych dekadach borykały się z nim. Niektóre państwa uważane za „ekonomiczne rynki wschodzące” , jak: Rosja, Brazylia czy Argentyna odnotowały według specjalistów z Międzynarodowego Funduszu Walutowego wyjście z recesji. Nadal jednak gospodarki państw „wschodzących” rejestrują spadek w stosunku do gospodarek państw „rozwiniętych”. Jeśli chodzi o porównanie dochodu zwanego „per capita” - najwięcej ucierpiały gospodarki państw cierpiących z powodu konfliktów społecznych, czy klęsk żywiołowych. Problemy miały też gospodarki krajów, które opierają się na eksporcie paliw, czy państwa o niskich dochodach. ¼ gospodarek państw charakteryzujących się niską liczebnością zaliczyła w 2017 roku spadek dochodu narodowego w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Gospodarki tych państw wciąż borykają się z różnorodnymi problemami. Na światowych rynkach giełdowych nie odnotowano dużych spadków.

Polska

Dużą zmianą w stosunku do poprzednich lat jest stan zatrudnienia w Polsce. Bezrobocie jest na najniższym od lat poziomie. Polska doświadcza deficytów pracowników w wielu branżach i zawodach. Pracę w naszym kraju podejmują cudzoziemcy, co wiąże się ze zmianami w prawie pracy i różnymi obowiązkami dot. prawa pracy, które muszą być spełnione przez pracodawców wobec nowozatrudnionych osób pochodzących spoza granic Polski. Dlatego z każdą wątpliwością związaną z obowiązującymi przepisami prawa pracy warto zwracać się do specjalistów w tym zakresie. Ekonomiści oceniają, że dla naszego kraju rok był udany. Rok napędzany był przez konsumpcję i eksport. Za mankament jednak uznają to, co dostrzega się też w innych krajach – niski poziom inwestycji w przedsiębiorstwach. Aby sytuacja zmieniła się rząd przygotowuje na przyszłość szereg zmian legislacyjnych, które mają poprawić zaistniałą sytuację. Krajowa Izba Gospodarcza wskazuje, że Polska od wielu lat nie miała tak stabilnego wzrostu i jednocześnie niskiej stopy bezrobocia. Minusem, w ocenie KIG jest problem z wykwalifikowanymi pracownikami oraz ewentualnym wzrostem cen. Ekonomiści założyli, że gospodarka naszego kraju w roku 2017 będzie rozwijała się w tempie 3,6 %. Oceniono, że w roku 2018 ma sięgnąć 3,8%. W stosunku do minionego roku, w roku 2018 ma się zmniejszyć deficyt sektora finansów publicznych o 0,2 % PKB. Średnioroczny wzrost cen w 2017 to ok.1,8%, ale zakłada się, że w tym roku ma wynieść 2,3 %.

Inwestycyjny problem

Wielu ekonomistów ocenia, że minionym roku przyspieszył handel, natomiast występuje zahamowanie w sektorze inwestycyjnym. Fachowcy za taki stan rzeczy obwiniają „słabe wydatki kapitałowe” dotyczące sektora energetycznego, co wedle ich opinii znacząco wpływa na ilość globalnych inwestycji. Inwestycje w Polsce w minionym roku wcale nie prezentują się lepiej. Stopa inwestycji, na którą zwracają analitycy to stosunek wielkości inwestycji do wielkości PKB. W 2017 roku w Polsce wskaźnik ten wyniósł ok. 17 %. Szacuje się, że jest to najgorszy wynik od lat, porównywalny do inwestycji prowadzonych w kraju w 1996 roku. Przypomnijmy, że rekordowe pod względem inwestycji były 1998 i 1999 r. Ekonomiści zaznaczają, że wartość PKB w Polsce systematycznie rośnie, stąd ocena porównawcza procent inwestycji w podanych wyżej latach może nie być obiektywna.

Wysokość płac w Polsce i na świecie

Płace w 2017 roku nie rosły tak szybko, jak oczekiwałby tego rynek pracowników. Szczególnie, że wiele towarów zwiększyło swoją cenę. A tymczasem ani w gospodarkach mało, ani w średnio, ani nawet w wysoko rozwiniętych, nie odnotowano znaczących podwyżek w wynagrodzeniach! Ta informacja z pewnością zadziwia - ze względu na fakt lawinowo spadającego bezrobocia, obserwowanego w wielu państwach. Za przyczynę wolno zmieniających się zarobków podawane są dwa główne czynniki:
- zatrudnianie w niepełnym wymiarze godzin,
- wzrost produktywności.
Tymczasem w Polsce wysokość płac w 2017 roku, według danych GUS w III kwartale przeciętne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej to 4256 zł. W porównaniu do roku 2016 średnie płace wzrosły o ponad 200 zł. Płaca minimalna to 2000 zł brutto.

Zmiany w przepisach i podatkach

Miniony rok obfitował w wiele zmian w dziedzinie podatków. Wiele uchwał wchodziło w życiu w bardzo emocjonującej atmosferze. Są tacy, którzy pozytywnie wypowiadają się o zmianach, ale są też tacy, którzy zarzucają nowowprowadzonym przepisom, że przysparzają one wiele trudności interpretacyjnych.

Różnorodne zmiany w przepisach dotyczyły m.in.

1. ściągalności VAT o wzrost do budżetu państwa o kilkanaście %, co dało ponad 10 mld zł
2. wprowadzenie tzw. odwrotnego obciążenia w branży budowlanej. Odwrotne obciążenie ma zastosowanie wtedy, kiedy usługi dotyczą robót budowlanych wymienionych w załączniku nr 14 Ustawy VAT i są świadczone przez podwykonawcę. Księgowi martwią się tym, że niedookreślenie zakresu robót budowlanych zgodnego z klasyfikacją PKWiU- i spowodowało to w efekcie chaos interpretacyjny czy daną usługę można zaliczyć pod nową ustawę, czy nie.
3. skorzystania z jednorazowej amortyzacji środków trwałych. Podatnicy zyskali taką możliwość w 2017 roku. Przepis dotyczy przedsiębiorców, którzy kupują fabrycznie nowe środki trwałe z listy Klasyfikacji Środków Trwałych - grupy 3-6 i 8. Dokonano zmiany w przepisach i dopuszczono możliwość ujęcia jako koszt podatkowy zapłacone zaliczki wpłacane na zakup środków trwałych i tych zaliczek podatnik miał możliwość dokonać jednorazowego odpisu.
4. możliwości odliczenia ulgi z tytułu nakładów poniesionych na badania i rozwój. Jak pokazują dane, niewiele firm skorzystało z tej możliwości. Jednak zakłada się, że chętnych do odliczenia ulgi będzie coraz więcej, szczególnie, że limity odliczeń będą wzrastać z roku na rok. Od 2018 roku rozszerzono katalog kwalifikowanych kosztów.
5. zmian dot. cen transferowych weszły w życie w 2017 r. Jednak to w 2018 roku podatnicy będą musieli się zmierzyć z nowym zeznaniem rocznym CIT-8. A im większe przychody lub koszty, tym więcej obowiązków wynikających z wdrożonych przepisów. Na przykład podatnicy, których przychody lub koszty przekroczyły w minionym roku 10 mln euro są zobowiązani przygotować dokumentację podatkową obejmująca analizę danych porównawczych, a Ci, którzy przekroczyli 20 mln euro muszą zamieszczać informacje o grupie tzw. powiązanych podmiotów (master file).

Podsumowania związane z końcem roku dotyczą też tematu księgowości. Prawo księgowe jest jednym z najbardziej dynamicznie zmieniających się regulacji obowiązujących w naszym kraju. Poniżej przypominamy najistotniejsze zmiany, które znacząco wpłynęły na pracę biur rachunkowych w całym kraju.

Podsumowując – najważniejsze zmiany podatkowe w Polsce w minionym roku, to:

• składanie deklaracji VAT z wykorzystaniem komputera, systemów informatycznych i e-deklaracji. Nowelizacja przepisów związana z uszczelnieniem rozliczeń podatkowych uwzględniająca postęp technologiczny. W 2017 roku z e-deklaracji – zgodnie z prawem - musiał skorzystać każdy przedsiębiorca, który dokonał transakcji z zagranicznym kontrahentem w obrębie państw członkowskich UE. Od 1 stycznia br. e-deklaracja staje się powszechnym obowiązkiem każdego właściciela firmy.
• mechanizm odwrotnego obciążenia VAT związany z przeniesieniem obowiązku rozliczenia podatku z dostawcy na nabywcę znana jako „reserch charge”. Ustawa ta dotyczy także towarów „wrażliwych”: złoto, srebro, biżuterię i wyroby jubilerskie oraz procesory.
• zmiany w zakresie zwolnienia podmiotowego VAT. Nowelizacja przysłużyła się przedsiębiorcom, którzy dopiero rozpoczęli swoją przygodę z biznesem. Obniżono limit proporcjonalnie.
• zmiany w ustawie o podatku od towarów i usług, na której skorzystali mali i mikroprzedsiębiorcy. Dla nich bowiem limit zwolnienia podmiotowego wzrósł ze 150 do 200 tys. zł. Przedsiębiorca, którego wartość przychodu nie przekroczy tej kwoty w ciągu roku nie musi płacić podatku z własnych środków.
• ulga badawczo-rozwojowa. W 2017 roku kwota opodatkowania dla przedsiębiorców korzystających z niej mogła zostać zmniejszona nawet o 50% dla poniesionych kosztów pracowniczych, wydatków związanych z kupnem materiałów i surowców, odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych i wartości niematerialnych oraz prawnych.
• niższy ZUS dla przedsiębiorców chcących założyć swój biznes. Wdrożono program 5 ustaw zatytułowanych „Ulgą na start”. Związane są one z sześciomiesięcznym okresem bez obowiązku uiszczania opłat do ZUS dla osób zakładających działalność gospodarczą.
• Jednolity Plik Kontrolny dla małych i średnich przedsiębiorstw związany z obowiązkiem miesięcznych ewidencji zakupu i sprzedaży VAT w formie druku elektronicznego.
• procedury dot. przyjmowania faktur przez przedsiębiorstwa od nieistniejących kontrahentów. Od 1 stycznia Naczelnik Urzędu Skarbowego uzyskał prawo do wykreślania firm z rejestru VAT.

Pewne jest, że prawo podatkowe bardzo dynamicznie się zmienia. Każdego roku wchodzi w życie wiele nowych zapisów. Rok 2017 był szczególny. Przyniósł ogrom zmian dla osób prowadzących swoją działalność gospodarczą. Wielu przedsiębiorców potrzebuje wsparcia merytorycznego w dziedzinie prawa podatkowego, doradztwa prawnego, przepisów kadr i płac oraz całościowej obsługi księgowej. W razie każdej wątpliwości, w sytuacji kiedy czujemy się zagubieni w gąszczu przepisów, warto skonsultować swoją sytuację z wykwalifikowanym biurem księgowym, które świadczy kompleksowe usługi.


Źródło grafik: Pixabay, Freepik