Od 1 stycznia br. jeśli zwracamy się  w sklepie z prośbą o reklamówkę, to sprzedawcy doliczają nam tzw. opłatę recyklingową do sumy opłat za zakupy. Sklepy pobierają po 25 gr. od każdej plastikowej torby. Pieniądze te w założeniu mają pomóc chronić środowisko.  Czy tylko taki cel przyświecał ustawodawcy? Co się dzieje z VATem od plastikowych toreb? Jak sprzedawcy rozliczają się z urzędem skarbowym, jeśli ustawodawca określił, że  przedsiębiorcy będą musieli wpłacać do urzędu skarbowego VAT od każdej takiej wydanej reklamówki? Opłata recyklingowa nazywana jest popularnie VATem od foliówek. Co powinieneś wiedzieć o opłacie recyklingowej….. zachęcamy do zapoznania się z naszym artykułem!

Opłata recyklingowa w Polsce
źródło: Pixabay

Polacy a foliówki

Od stycznia w Polsce tzw. jednorazowe torby z tworzywa sztucznego nie mogą być oferowane za darmo w punktach sprzedaży. Jako osoby kupujące musimy ponosić tzw. opłatę recyklingową w postaci symbolicznej opłaty doliczanej do naszych zakupów. Jak pokazują dane: przeciętny Polak może zużywać około 500 jednorazowych toreb foliowych rocznie. Jak podaje prezes Fundacji Nasza Ziemia, Polacy są niechlubnym liderem wśród innych państw Unii Europejskiej.  Jak dotąd wynosiliśmy jako społeczeństwo z naszych sklepów ok. 17,5 mld foliówek rocznie! Badania pokazują, że w państwach Unii zużywa się mniej niż 200 toreb rocznie na osobę. Najbardziej ekologicznym narodem uważa się Duńczyków, którzy używają 4-5 toreb rocznie! Dopłata do zakupów związana z tzw. foliówkami doprowadziła do tego, że zaczęliśmy zwracać uwagę na ilość zużywanych toreb. I nie chodzi o 25 groszy ponoszonych na każde zakupy, podczas których wkładamy produkty do reklamówki, ale o to, że świadomie zaczynamy myśleć o problemie i zagrożeniu ekologicznym. Opłaty łatwo uniknąć - wystarczy zabierać na zakupy torbę wielokrotnego użytku.  

Opłata recyklingowa za torby
źródło: Pixabay

Definicja toreb foliowych

Zgodnie z dyrektywami unijnymi definicja toreb jest następująca:

  • Są to torby na zakupy, z uchwytami lub bez uchwytów i wykonane są z tworzywa sztucznego.
  • Są oferowane w jednostkach handlu detalicznego lub hurtowego.
  • Do toreb foliowych zalicza się tzw. lekkie torby na zakupy (o grubości poniżej 50 mikrometrów) oraz tzw. „bardzo lekkie torby” o grubości materiału poniżej 15 mikrometrów. „Bardzo lekkie torby” wymagane są do używania w sklepach ze względów higienicznych i traktowane są jako podstawowe opakowanie żywności luzem.
  • Tworzywem sztucznym według ustawodawcy jest polimer do którego mogły zostać  dodane składniki lub substancje. Materiał ten staje się głównym składnikiem toreb foliowych na zakupy.

Odpady
źródło: Pixabay

Dlaczego przepisy się zmieniły?

Polska musiała wdrożyć przepisy związane z opłatą recyklingową, ponieważ tak wynikało z przepisów Unii Europejskiej. Bezpłatne mogą być tylko lekkie torby na zakupy o grubości poniżej 15 mikrometrów (tzw. zrywki służące do pakowania żywności luzem).  Celem ustawy jest też ograniczenie stosowania plastikowych toreb. Ustawa ma więc wymiar także dydaktyczny. Polacy powinni więcej zwracać uwagę na sprawy związane z gospodarowaniem odpadami. Jako powód wdrożenia znowelizowanych przepisów podaje się też uszczelnienie krajowego systemu gospodarowania odpadami.

Ekologia
źródło: Pixabay

Opłata recyklingowa

Opłatę recyklingową traktuje się jako koszt uzyskania przychodu dla celów podatku dochodowego. Ministerstwo określiło, że jeśli sprzedawca pobierze opłatę, to będzie ona zaliczana  jako przychód. Specjaliści powołują się tutaj na art.14 ust. 2 pkt 18 ustawy PIT i art. 12 ust.11 ustawy CIT. Resort wyjaśnił też, że z chwilą wniesienia opłaty przez przedsiębiorcę prowadzącego jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego opłata będzie uznawana za koszt uzyskania przychodów. Zgodnie z art. 22 ust.1aa ustawy PIT i art.15 ust.1aa ustawy CIT. Pamiętać należy, że firmy mają zaliczać opłatę recyklingowa do kosztów podatkowych w wymiarze netto! A więc nie odliczą od przychodu kwoty VAT należnego, który będzie musiał być odprowadzony do budżetu państwa. Wyraźnie o tej sytuacji mówi art. 23 ust. 1 pkt 43 ustawy PIT i art. 16 ust.1 pkt 46 ustawy CIT.

Papierowe torby
źródło: Pixabay

Kto zyska?

Jak wyliczyli finansiści budżet państwa może wzbogacić się dzięki tej opłacie o ok. ćwierć miliarda zł. Ministerstwo oszacowało, że podatek ten w 2019 r. wyliczył od kwoty ponad 1,1 mld zł. za opłatę recyklingową. Przedsiębiorcy będą musieli rozliczać się z fiskusem na bieżąco w trakcie tego roku. Jednak pieniądze do budżetu państwa trafią dopiero w 2019 r.  Przedsiębiorca pobiera ją od konsumenta i jego zadaniem jest odprowadzenie do budżetu państwa. Niektórzy doradcy podatkowi wypowiadają się, że przedsiębiorca nie powinien doliczać VAT do opłaty za torby foliowe i nie powinien go odprowadzać do urzędu. Ministerstwo Finansów jednak wypowiedziało się, że do opłaty recyklingowej trzeba będzie doliczać podatek od towarów i usług.  Dla przedsiębiorcy ważne jest to, że samą opłatę (bez VAT) będzie można odliczyć od swojego przychodu podatkowego. Ale zrobią to dopiero z chwilą wniesienia jej do budżetu państwa. Są tacy, którzy zarzucają ustawodawcy, że na etapie prac nad ustawą nie było mowy o tym, że na ochronie środowiska zarobi także fiskus.

Wpływy do budżetu

Już w trakcie 2018 r. do budżetu wpłynie jednak 23 procent VAT ze sprzedaży foliówek. Będzie to ok. 262 mln zł. Sprzedawca będzie musiał odprowadzać VAT na bieżąco – a nie jak opłatę recyklingowa po zakończeniu roku. Podatek obciąża kieszeń kupującego. Sprzedaż  torebek z tworzywa sztucznego na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej podlega ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących na zasadach ogólnych. Doradcy podatkowi nie zgadzają się z wykładnią ministerstwa, dlatego po wejściu w życie nowych przepisów poproszono o wykładnię zmienionych zapisów.

Kto zyska - wpływy do budżetu
źródło: Pixabay

Wykładnia w sprawie CIT i PIT od foliówek

Ministerstwo ogłosiło, że na podstawie art. 40c znowelizowanej ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi opłata recyklingowa, która jest pobierana przez przedsiębiorcę będzie stanowiła dochód budżetu państwa. Ma być wnoszona do dnia 15 marca roku następującego po roku kalendarzowym, w którym została pobrana. Objaśniono też, że opłata z chwilą pobrania powinna być zaliczona jako „przedmiotowa opłata recyklingowa” do przychodów (zgodnie z art.14 ust.2 pkt 18 ustawy PIT i art. 12 ust. 1 pkt 11 ustawy o CIT). Natomiast z chwilą wniesienia opłaty przez przedsiębiorcę prowadzącego jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego będzie uznana za koszt uzyskania przychodów (na podstawie art. 22 ust.1 aa ustawy PIT i art.15 ust 1aa ustawy CIT). Jeżeli zaś chodzi o VAT, to zgodnie z art. 29a ust.6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług określono, że podstawa opodatkowania z tytułu dostawy towaru obejmuje także cła, podatki, opłaty oraz inne należności o podobnym charakterze (z wyjątkiem kwoty podatku).  I ta opłata właśnie powinna być wliczona do podstawy opodatkowania z tytułu „dostawy toreb na zakupy wykonanych z tworzywa sztucznego”. Ustawodawca wyjaśnił też, że sprzedaż toreb na zakupy z tworzywa sztucznego na rzecz osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej musi podlegać ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących na zasadach ogólnych funkcjonowania tych kas.

Foliowe reklamówki
źródło: Pixabay

Opłata recyklingowa w pytaniach i odpowiedziach

Jakie są najczęstsze pytania związane z wprowadzeniem opłaty recyklingowej za foliówki? Jeżeli masz jakikolwiek problem lub wątpliwość związaną z podatkami, księgowością czy potrzebujesz wsparcia doradcy w tym zakresie, zawsze możesz zwrócić się do wykwalifikowanej firmy świadczącej usługi księgowe i doradcze.

-  Jeśli żywność posiada opakowanie, to czy może być zapakowana dodatkowo w lekką torbę na zakupy z tworzywa sztucznego poniżej 15 mikrometrów? Czy od takiej reklamówki nie pobiera się opłaty?

Torby foliowe  o grubości poniżej 15 mikrometrów są bezpłatne i mają służyć tylko i wyłącznie opakowaniu towarów luzem. Jeśli towar ma już opakowanie, to nie można wydać klientowi przedmiotów w nią zapakowanych bez naliczenia opłaty!

- Czy reklamówki foliowe mają mieć do 15 mikrometrów włącznie czy powinny mieć grubość do 14 mikrometrów?

Bezpłatnie klient może otrzymać Torbę na żywność luzem o grubości do 14 mikrometrów włącznie. Torba nie może mieć grubości 15 mikrometrów.

- Co w przypadku innych artykułów pakowanych klientowi luzem do lekkiej torby foliowej?

W przypadku pakowania towarów innych niż żywność sprzedający powinien za każdym razem doliczać koszt opłaty recyklingowej, nawet jeśli pakuje przedmioty (na przykład śrubki) do cienkiej torby o grubości do 15 mikrometrów. Ustawodawca mówi wyraźnie, że bezpłatne są tylko cienkie torby do pakowania towarów żywnościowych pozostających na stoiskach luzem.

- Co w przypadku tzw. woreczków strunowych jako elementy opakowań, które dodawane są na różne przedmioty podczas zakupów?

Definicja lekkiej torby na zakupy z tworzywa sztucznego jest następująca: są to torby na zakupy, z uchwytami lub bez uchwytów, które wykonane są z tworzywa sztucznego o oferowane są w jednostkach handlu detalicznego lub hurtowego.  Woreczek strunowy, który ma grubość powyżej 50 mikrometrów jest więc traktowany jako reklamówka i podlega opłacie.

- Czy każda torba papierowa jest bezpłatna?

Opłacie podlegają wyłącznie tory z tworzywa sztucznego. Torby, które są w pełni biodegradowalne i  nie zawierają dodatków z tworzyw sztucznych (na przykład torby ze skrobi) nie podlegają żadnym dodatkowym opłatom. Trzeba jednak pamiętać, że nie wszystkie torby papierowe są wykonane wyłącznie z papieru! Należy sprawdzić u producenta takich toreb, czy w swoim składzie nie mają one tworzyw sztucznych.

- Czy za niepobieranie od klientów opłaty recyklingowej są jakieś sankcje dla przedsiębiorcy?

Tak. Każdy przedsiębiorca musi pobierać opłatę recyklingowa za foliówki powyżej 15 mikrometrów. Nie pobieranie opłaty może skutkować karą administracyjną w wysokości od 500 do 20000 zł. Kontroli może dokonywać inspekcja handlowa.

Torby papierowe
źródło: Pixabay

Od 1 stycznia br. klienci mogą przynosić własne torby wielorazowego użytku do sklepów. Mogą również skorzystać z toreb oferowanych w sklepach. Torby te będą różniły się jakością wykonania ale i ceną. Oczekuje się, że wdrożenie zapisów o obowiązkowej opłacie za foliówki spowoduje, iż w Polsce zmniejszy się ich wykorzystanie. Ustawodawca założył, że powinno się to przyczynić  do zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska. Od producentów oczekuje się, że nastąpi zmiana profilu produkcji opakowań na wytwarzanie tych bardziej ekologicznych i przyjaznych środowisku. Na podstawie informacji o wpływach z opłaty recyklingowej będzie szacowane ich zużycie każdego roku. Dane przekazywane będą Ministrowi Środowiska  za pośrednictwem marszałków wszystkich województw. Informacje te mają być rokrocznie przekazywane do Komisji Europejskiej. Ustawodawca ma nadzieję, że jak pokazały badania w innych państwach, w których wdrożono zapisy recyklingowe już wcześniej, także i w Polsce nastąpi realne zmniejszenie zużycia toreb foliowych, a nastąpi zwiększenie  używalności opakowań wielokrotnego użytku. Niebawem powinniśmy mieć pierwsze dane na ten temat!